Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW logo
Helpdesk

Ontzorging bij gebiedsgerichte aanpak all-electric

Ga je als gemeente aan de slag in een buurt die is aangewezen als ‘all-electric’? Denk dan goed na hoe je inwoners daarbij ontzorgt. De overstap naar een warmtepomp is namelijk best ingewikkeld en nieuw voor de meeste huiseigenaren. Want wanneer is het huis goed genoeg geïsoleerd? En is het nodig om alle radiatoren te vervangen? Inwoners hebben daarin begeleiding en ondersteuning nodig.

Ondanks dat lokale ondersteuning voor woningeigenaren de afgelopen jaren ontwikkeld is, is het aanbod nog versnipperd en incompleet. Veel woningeigenaren lopen daardoor vast bij het verduurzamen van hun woning. Ze treffen te weinig verduurzamingsmaatregelen, of treffen maatregelen die niet goed passen in het einddoel van een gezonde, comfortabele woning die klaar is voor het energiesysteem van de toekomst. Beide hinderen de versnelling van de warmtetransitie in de gebouwde omgeving.

Lokale ondersteuningsstructuur

Verschillende lokale organisaties ondersteunen op dit moment bewoners bij het verduurzamen van hun woning: de gemeente, het energieloket, marktpartijen en vaak ook een bewonersinitiatief of -coöperatie. Deze organisaties en diensten samen noemen we de ‘lokale ondersteuningsstructuur’. De gemeente heeft hierbij de regierol, maar lokale partners spelen een onmisbare rol in het uitvoeren van de ondersteuning.

Het ontwikkelen van een lokale ondersteuningsstructuur kan bijdragen aan een gemeentebrede aanpak in het ontzorgen van bewoners bij het verduurzamen van hun woning. En aan het opstellen en in de praktijk brengen van een wijkuitvoeringsplan. Dit geldt voor woningen in wijken die overstappen op een (individuele) all-electric-oplossing, maar ook voor woningen die voorbereid moeten worden op een ander toekomstig warmtesysteem. Bijvoorbeeld een warmtenet.

Het is verstandig dat gemeenten vanuit hun regierol beginnen met het ontwikkelen van een lokale ondersteuningsstructuur. Zo’n ondersteuningsstructuur zorgt ervoor dat een bewoner elke fase van het verduurzamingsproces soepel kan doorlopen. Hiervoor is een effectieve, efficiënte en samenhangende ondersteuningsstructuur nodig die past bij de lokale context. Daarmee bedoelen we:

  • effectief, met kwalitatieve ondersteuning voor bewoners zodat zij in elke fase goed geholpen kunnen worden;
  • efficiënt, met een goede balans tussen opgave en capaciteit;
  • samenhangend, waarbij de verschillende organisaties en diensten een samenhangend geheel vormen. Zowel voor bewoners als voor uitvoerders en regievoerder(s).

Ontwikkelen ondersteuningsstructuur

Maar hoe ontwikkel je vanuit je regierol een lokale ondersteuningsstructuur? Dat kun je doen door stapsgewijs je ondersteuningsstructuur te ontwikkelen door onderstaande cyclus te doorlopen:

  • 1. Inventariseren en evalueren. Je haalt inzichten op vanuit de huidige situatie. Dat doe je op basis van het verduurzamingsproces van bewoners: Wat is er aan ondersteuning aanwezig, en wat ontbreekt? Waar lopen bewoners vast? 
  • 2. Vervolgstap bepalen. Je bepaalt een eerste vervolgstap in de ontwikkeling van de ondersteuningsstructuur, door een concreet project met bewoners vorm te geven. Dat doe je op basis van de lokale situatie en de ontwikkelbehoeften van de betrokken organisaties. 
  • 3. Uitvoeren en leren. Je gaat in de praktijk aan de slag! Daarbij heb je niet alleen oog voor het uitvoeren van het project, maar werk je altijd vanuit een lerende houding. 

Verduurzamingsproces als leidraad voor je ondersteuningsstructuur

Zet het verduurzamingsproces van de bewoner centraal. Hiermee zorg je ervoor dat de ondersteuningsstructuur daadwerkelijk aansluit bij de behoeften van bewoners. Dit verduurzamingsproces bevat alle processtappen van de beginsituatie tot een toekomstbestendige woning. Het proces laat zien wat je allemaal aan ondersteuning moet inrichten voor een passende ondersteuningsstructuur. Aan de hand van dit proces kun je inzichtelijk maken waar bewoners zich in het proces bevinden, welke ondersteuning zij dan nodig hebben, en welke hulpmiddelen je ter ondersteuning kunt inzetten.

Zelf aan de slag

De website van de DoeTank staat vol met informatie en materialen om zelf aan de slag te gaan. 

  • Onder Ondersteuningsstructuur ontwikkelen leer je meer over hoe je als gemeente bewust kan toewerken naar een complete ondersteuningsstructuur. Je vindt procesomschrijvingen en benodigde kennis om samen met je collega’s bovenstaande stappen te doorlopen.
  • Onder Aan de slag met bewoners en hun woning vind je verschillende tools, praktijkverhalen en procesomschrijvingen om deze ondersteuning voor bewoners te organiseren. Deze zijn gestructureerd op basis van het verduurzamingsproces van de bewoner.

De DoeTank deed de afgelopen jaren onderzoek naar het verbeteren van het ondersteuningsaanbod bij het verduurzamen van woningen. Deze pagina is tot stand gekomen op basis van de resultaten van dit onderzoek.