Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW logo
Helpdesk

PBL: Betaalbaarheid en kostenverdeling belangrijkste pijnpunten aardgasvrij-beleid

Rapport
29 augustus 2024

De meerderheid van de Nederlandse bevolking steunt de overgang naar aardgasvrije wijken, maar verwacht dat het Rijk financieel bijdraagt aan de warmtetransitie. Dat concluderen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van onderzoek bij 2.000 burgers. Volgens de onderzoekers hebben gemeenten weinig invloed op de betaalbaarheid en eerlijke kostenverdeling. Burgers verwachten van gemeenten wel meer inspraak op wijkplannen en eerlijke informatie over onzekerheden.

Dronebeeld van het dorp Dalen, gemeente Coevorden, met oude boerderijen en nieuwbouwwijken met op de achtergrond een coulisselandschap.
Toelichting bij deze afbeelding
Dronebeeld van proeftuin Dalen, gemeente Coevorden. Foto: Kick Smeets

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle woningen in 2050 van het aardgas af zijn. In 2030 geldt dat 1,5 miljoenen woningen zijn verduurzaamd en/of van het aardgas af zijn. Gemeenten hebben een regierol in de uitvoering van de warmtetransitie. Uit het PBL-onderzoek blijkt dat het merendeel van de Nederlanders deze transitie steunt. Zo wil 88 % van de burgers minder afhankelijk zijn van andere landen voor energie. En 76 % vindt klimaatverandering een belangrijk probleem.

Bekostiging warmtetransitie

Uit de PBL-studie blijken betaalbaarheid en een eerlijke verdeling van de kosten cruciaal voor de aanvaardbaarheid van wijkplannen (wijkuitvoeringsplannen). Burgers vinden wijkplannen minder aanvaardbaar als:

  • er onzekerheid is over de kosten van aardgasvrij verwarmen;
  • de overheid niet bijdraagt aan de kosten voor de overstap;
  • er grote verschillen in kosten ontstaan tussen wijken.

Gemeenten hebben volgens de onderzoekers weinig invloed op de betaalbaarheid van de warmtetransitie.

Meer inspraak en eerlijke informatie

De keuzes die gemeenten maken hebben wel invloed of burgers de transitie in de wijk steunen. Burgers vinden het belangrijk dat zij (vroegtijdig) mogen meedenken en hun mening geven bij het maken van het wijkplan. En ze willen eerlijke en duidelijke informatie hebben, met name over onzekerheden. Verder vinden burgers keuzevrijheid in het warmtealternatief belangrijk, ook als dat de kosten verhoogt.

Lees het hele rapport ‘Aardgasvrij: een goed idee, maar …’ op de website van PBL.

Meer informatie

Relevant nieuws

Luchtopname van de Leusdense proeftuinwijk Rozendaal, met in halve cirkels gebouwde drive-in-woningen omringd door groen, met in het midden een tennisbaan
Rapport
‘Gemeenten werken hard aan de warmtetransitie’

In het voorjaar van 2024 interviewden de accounthouders van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) ruim 110 gemeenteambtenaren. Ook hebben zij gesprekken gevoerd met projectleiders van de 66 Proeftuinen Aardgasvrije Wijken en met lokale en regionale bestuurders tijdens 15 Doe-ateliers. Het beeld dat hieruit naar voren komt, is dat alle gemeenten in Nederland hard aan de slag zijn in de lokale warmtetransitie. Wel geven gemeenten aan meer financiële middelen en duidelijkheid nodig te hebben over wetgeving om te kunnen opschalen naar de uitvoeringsfase.

08-10-2024
‘Gemeenten werken hard aan de warmtetransitie’
Luchtopname van laagbouw in de Wageningse wijk Benedenbuurt met in de verte links een hoge flat en rechts weilanden en bossen
Rapport
Lokale Energie Monitor geeft inzicht in collectieve warmte-initiatieven

In 2023 zijn er 21 nieuwe warmte-initiatieven bijgekomen, die aan een collectief warmteproject werken. Het totale aantal is wel gedaald naar 70 actieve warmte-initiatieven (was 78 in 2022). 4 collectieve warmteprojecten waren in 2023 daadwerkelijk operationeel. Dat blijkt uit de Lokale Energie Monitor van klimaatstichting HIER.

22-03-2024
Lokale Energie Monitor geeft inzicht in collectieve warmte-initiatieven
Rapport
Nationale Ombudsman: 'Overheid kan meer doen in overstap naar aardgasvrije woningen'

Vandaag verscheen het rapport ‘Een warme transitie’ van de Nationale ombudsman (NO) over de uitdagingen en kansen in de warmtetransitie. Het rapport benadrukt het belang van toegankelijke communicatie, actieve burgerparticipatie en betaalbare oplossingen voor alle inwoners.

10-10-2023
Nationale Ombudsman: 'Overheid kan meer doen in overstap naar aardgasvrije woningen'
Bekijk alle nieuwsberichten