Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW logo
Helpdesk

PBL: Betaalbaarheid en kostenverdeling belangrijkste pijnpunten aardgasvrij-beleid

Rapport
29 augustus 2024

De meerderheid van de Nederlandse bevolking steunt de overgang naar aardgasvrije wijken, maar verwacht dat het Rijk financieel bijdraagt aan de warmtetransitie. Dat concluderen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van onderzoek bij 2.000 burgers. Volgens de onderzoekers hebben gemeenten weinig invloed op de betaalbaarheid en eerlijke kostenverdeling. Burgers verwachten van gemeenten wel meer inspraak op wijkplannen en eerlijke informatie over onzekerheden.

Dronebeeld van het dorp Dalen, gemeente Coevorden, met oude boerderijen en nieuwbouwwijken met op de achtergrond een coulisselandschap.
Toelichting bij deze afbeelding
Dronebeeld van proeftuin Dalen, gemeente Coevorden. Foto: Kick Smeets

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle woningen in 2050 van het aardgas af zijn. In 2030 geldt dat 1,5 miljoenen woningen zijn verduurzaamd en/of van het aardgas af zijn. Gemeenten hebben een regierol in de uitvoering van de warmtetransitie. Uit het PBL-onderzoek blijkt dat het merendeel van de Nederlanders deze transitie steunt. Zo wil 88 % van de burgers minder afhankelijk zijn van andere landen voor energie. En 76 % vindt klimaatverandering een belangrijk probleem.

Bekostiging warmtetransitie

Uit de PBL-studie blijken betaalbaarheid en een eerlijke verdeling van de kosten cruciaal voor de aanvaardbaarheid van wijkplannen (wijkuitvoeringsplannen). Burgers vinden wijkplannen minder aanvaardbaar als:

  • er onzekerheid is over de kosten van aardgasvrij verwarmen;
  • de overheid niet bijdraagt aan de kosten voor de overstap;
  • er grote verschillen in kosten ontstaan tussen wijken.

Gemeenten hebben volgens de onderzoekers weinig invloed op de betaalbaarheid van de warmtetransitie.

Meer inspraak en eerlijke informatie

De keuzes die gemeenten maken hebben wel invloed of burgers de transitie in de wijk steunen. Burgers vinden het belangrijk dat zij (vroegtijdig) mogen meedenken en hun mening geven bij het maken van het wijkplan. En ze willen eerlijke en duidelijke informatie hebben, met name over onzekerheden. Verder vinden burgers keuzevrijheid in het warmtealternatief belangrijk, ook als dat de kosten verhoogt.

Lees het hele rapport ‘Aardgasvrij: een goed idee, maar …’ op de website van PBL.

Meer informatie

Relevant nieuws

Luchtfoto aardwarmte Maasdijk HVC
Rapport
Productie aardwarmte gestegen met 16 procent

In 2024 is ruim 16% meer aardwarmte geproduceerd dan de voorgaande jaren. Deze productie van aardwarmte (of geothermie) zorgt voor een besparing van meer dan 225 miljoen m3 aardgas per jaar. Dat staat gelijk aan de hoeveelheid aardgas die alle huishoudens in een stad als Den Haag jaarlijks verbruiken. Dat blijkt uit de jaarcijfers die de sector publiceerde. Toch is er volgens Geothermie Nederland een inhaalslag nodig om de doelen voor aardwarmteproductie te halen.

11-02-2025
Productie aardwarmte gestegen met 16 procent
Monumentale gebouwen aan een straat, met een geparkeerde auto en een fietser die langsrijdt
Rapport
Algemene Rekenkamer adviseert over warmtetransitie

Belemmert een subsidie voor warmtepompen de ontwikkeling van een warmtenet in een bepaalde wijk? Dan is het beter om huiseigenaren deze subsidie niet langer te geven. Dat is een van de conclusies uit het rapport ‘Een koud bad voor warmtenetten’ dat de Algemene Rekenkamer op 4 februari naar de Tweede Kamer stuurde.

06-02-2025
Algemene Rekenkamer adviseert over warmtetransitie
Luchtopname van woonwijk met in halve cirkels gebouwde drive-in-woningen omringd door groen, met in het midden een tennisbaan
Rapport
‘Gemeenten werken hard aan de warmtetransitie’

In het voorjaar van 2024 interviewden de accounthouders van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) ruim 110 gemeenteambtenaren. Ook hebben zij gesprekken gevoerd met projectleiders van de 66 Proeftuinen Aardgasvrije Wijken en met lokale en regionale bestuurders tijdens 15 Doe-ateliers. Het beeld dat hieruit naar voren komt, is dat alle gemeenten in Nederland hard aan de slag zijn in de lokale warmtetransitie. Wel geven gemeenten aan meer financiële middelen en duidelijkheid nodig te hebben over wetgeving om te kunnen opschalen naar de uitvoeringsfase.

08-10-2024
‘Gemeenten werken hard aan de warmtetransitie’
Bekijk alle nieuwsberichten