Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW logo
Helpdesk

Warmtetransitie op pauze? Er kan meer dan je denkt!

Achtergrondverhaal
24 februari 2025

“Kom uit de pauzeput. Ook als je denkt dat het niet kan, kan er toch altijd wel wat, ook in de warmtetransitie.” Dat is het motto van ontregelexpert Boukje Keijzer. Ze is auteur van het boek ‘De regels en rek’. Ze vertelt ons wat je kan doen terwijl je wacht op regels en wetten. En dat is meer dan je denkt!

“Het beeld leeft dat heel Nederland wacht tot de warmtewet duidelijkheid geeft. Warmtebedrijven willen de businesscase helder hebben voordat ze investeren. Bewoners willen weten wat er gaat gebeuren in hun wijk en of ze subsidie krijgen. Gemeenten zoeken naar hun rol: moeten we zelf een warmtebedrijf oprichten of niet?

Veel gemeenten zouden wachten tot er duidelijkheid komt en schieten daardoor in een pauzestand. Er moeten nog allerlei gesprekken plaatsvinden en daarna volgt de formele besluitvorming. Het is allemaal niet morgen geregeld. Ik ben geen specialist op het gebied van de warmtetransitie, maar ik kijk rond regelgeving graag naar wat er wel kan. Er is namelijk vaak meer mogelijk dan je denkt. Vanuit dat perspectief zie ik 3 manieren om met die pauze om te gaan.

1. Verkort de pauze

Verkort de pauze

- Impasse doorbreken
- De knoop doorhakken
- Urgentie verhogen
- Vormgeven van het speelveld:
1. Wetgevingsagenda
2. Haalbaarheid financieel speelveld uitgewerkt
- Negatieve consequenties zichtbaar maken
- We schoppen de businesscase onderuit, door warmtepompen in de plaats te laten komen
Verkort de pauze

- Impasse doorbreken
- De knoop doorhakken
- Urgentie verhogen
- Vormgeven van het speelveld:
1. Wetgevingsagenda
2. Haalbaarheid financieel speelveld uitgewerkt
- Negatieve consequenties zichtbaar maken
- We schoppen de businesscase onderuit, door warmtepompen in de plaats te laten komen

Hoe korter de pauze, hoe beter. Elke dag dat de pauze langer duurt, maken mensen andere keuzes. En zo investeren bewoners bijvoorbeeld in een cv-ketel of warmtepomp in plaats van dat ze wachten op de komst van een warmtenet. Daarmee vertraag je de warmtetransitie, want die investeringen moeten terugverdiend worden.

De pauze verkort je door de urgentie te verhogen. Maak de consequenties van nog langer wachten en ondertussen niets doen zichtbaar: het wordt duurder, complexer, en er ontstaat meer versnippering. Een korte pauze betekent ook lef hebben, om zo snel mogelijk moeilijke gesprekken te voeren en zaken helder te krijgen.

2. Benut de pauze

Benut de pauze

- Tref alvast voorbereidingen
- Er is veel werk te doen waar je niet mee hoeft te wachten
- Uitzoekwerk
- Breng in kaart wat nodig is voor een vliegende herstart
- Het vrijblijvende moet er af
- Focus op je eigen cirkel van invloed
- Verduurzamen bronnen
- Bronontwikkeling
- Allianties vormen
- Gaan we erover, of gaan we ervoor
Benut de pauze

- Tref alvast voorbereidingen
- Er is veel werk te doen waar je niet mee hoeft te wachten
- Uitzoekwerk
- Breng in kaart wat nodig is voor een vliegende herstart
- Het vrijblijvende moet er af
- Focus op je eigen cirkel van invloed
- Verduurzamen bronnen
- Bronontwikkeling
- Allianties vormen
- Gaan we erover, of gaan we ervoor

Doe alles wat je al wél kan doen. Op het moment dat je de go-knop weer indrukt, schiet je dan met volle vaart uit de startblokken. Start met al het voorwerk en onderzoek, het smeden van allianties en het voorbereiden van subsidieregelingen. 

3. Welke pauze?

Welke pauze

- Trek je eigen plan
- Nek uitsteken - doorgaan!
- Afhankelijkheden herpositioneren
- Clusteraanpak
- Surfen op je eigen oceaan
- Het is niet alleen kommer en kwel
Welke pauze

- Trek je eigen plan
- Nek uitsteken - doorgaan!
- Afhankelijkheden herpositioneren
- Clusteraanpak
- Surfen op je eigen oceaan
- Het is niet alleen kommer en kwel

Veel gemeenten gaan volle vaart vooruit. Ze hebben lokaal van alles te doen waarin ze niet afhankelijk zijn van wat er landelijk wordt besloten. Staan ze in sommige wijken nog op pauze? In veel andere wijken zijn ze gewoon al bezig.

En nu dan?

Blijf niet in de pauzeput

- Duidelijkheid: wat is waar nodig?
- Ongelofelijk behoefte aan perspectief
- Zorgen dat bewoners snappen wat we aan het doen zijn
- Duidelijke kaders, juiste prikkels
Blijf niet in de pauzeput

- Duidelijkheid: wat is waar nodig?
- Ongelofelijk behoefte aan perspectief
- Zorgen dat bewoners snappen wat we aan het doen zijn
- Duidelijke kaders, juiste prikkels

Alles wat je aandacht geeft groeit. Focus op wat wel lukt en waar je wel invloed op hebt. Deel dat zoveel mogelijk, zodat wat er nu al gebeurt en goed gaat ook in nieuwe regelingen mee wordt genomen. Focus op optimisme en zet er samen de schouders onder. Dat maakt het niet minder complex maar wel makkelijker, want je staat meer naast elkaar. We moeten elkaar nog meer als (kennis)partners gaan zien.”

Meer informatie

Relevant nieuws

Hans Bolscher, branchevoorzitter van Geothermie Nederland
Achtergrondverhaal
"Discussie over warmtenetten zit aardwarmte in de weg"

Ambitieuze plannen heeft Geothermie Nederland. Veel meer productie van aardwarmte, omdat het kan én direct zorgt voor een forse besparing van aardgas. In 2024 is daar naar eigen zeggen een begin mee gemaakt: 16 procent meer productie dan in de jaren ervoor. Maar branchevoorzitter Hans Bolscher denkt groter, neemt een voorbeeld aan steden als Parijs en München, al tientallen jaren ruim voorzien van aardwarmte. “En wij blijven maar over warmtenetten discussiëren. Schiet eens op, maak ze betaalbaar.”

13-03-2025
"Discussie over warmtenetten zit aardwarmte in de weg"
Luchtfoto aardwarmte-installatie in het groen
Achtergrondverhaal
De potentie van aardwarmte is groot

Een van de belangrijkste partners in nieuwe aardwarmteprojecten is publiek energiebedrijf Energie Beheer Nederland (EBN). Zodra er een nieuwe ‘toewijzing zoekgebied’ is schuift EBN aan. Manager business development warmtetransitie Ingrid Giebels nodigt gemeenten van harte uit om contact op te nemen. ‘’We hebben veel specialistische kennis in huis.”

27-02-2025
De potentie van aardwarmte is groot
Portret Sybe Noordermeer
Achtergrondverhaal
‘Gemeente, ga vooraf in gesprek met je netbeheerder’

In de warmtetransitie worden gemeenten deels ingehaald door hun eigen succes, constateert Sybe Noordermeer. Hij is sinds april 2023 MT-lid bij de directie Energiemarkt van het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Netcongestie is een groeiend probleem, waardoor gemeenten soms op de rem moeten gaan staan. Toch is hij optimistisch over de toekomst. ‘Over 10 jaar zijn we een stuk verder dan nu.’

21-01-2025
‘Gemeente, ga vooraf in gesprek met je netbeheerder’
Bekijk alle nieuwsberichten