Flexteam ondersteunt gemeenten bij lokale warmtetransitie

Vóór 2030 moeten in Nederland 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen aardgasvrij worden. Volgens het Klimaatakkoord zijn gemeenten verantwoordelijk voor de plaatselijke uitvoering. Maar omdat gemeenten te weinig mensen hebben, lopen projecten vast. Christiaan: “De warmtetransitie vraagt om concrete plannen en een goede uitvoering in duizenden wijken en dorpen.”

Het Drentse flexteam is een antwoord op het gebrek aan mensen. Op 1 september 2023 startten de eerste vier procesbegeleiders die gemeenteambtenaren helpen met de lokale warmtetransitie. De procesbegeleiders werken voor de 12 Drentse gemeenten, maar zijn in dienst van de provincie. De gemeenten sturen de procesbegeleiders aan. De provincie speelt alleen een ondersteunende rol. “De sollicitatiecommissie bestond dan ook uit 2 mensen van de provincie en ambtenaren van 3 verschillende gemeenten. Ik vind het prachtig dat gemeenten en het flexteam samen de problemen in de warmtetransitie aanpakken.” 

Wat de procesbegeleiders precies doen? Dat verschilt per gemeente. “Ze zijn flexibel inzetbaar op verschillende soorten projecten. Een groot project is bijvoorbeeld het schrijven van een wijkuitvoeringsplan met stakeholders zoals bewoners, bedrijven en de netbeheerder. Daarin staan concrete maatregelen voor de energietransitie in de wijk. Een klein project is een wijk- of dorpsanalyse. Daarbij gaat het om een verkenning van hoe een wijk aardgasvrij wordt. Wat zijn de technische mogelijkheden en beperkingen voor het opwekken en besparen van energie? Wie zijn de doelgroepen en hoe help je die het beste?” 

Volgens Christiaan is een flexteam ook mogelijk in andere provincies. “Al hangt de precieze invulling af van de regio. In Noord-Brabant bijvoorbeeld kan een flexteam niet op dezelfde manier georganiseerd worden als in Drenthe, omdat daar veel meer gemeenten zijn. Het is dan ook niet de enige manier om ondersteuning voor gemeenten te organiseren”, legt hij uit. 

“Je kunt ook denken aan detachering of samenwerking binnen energieregio’s of een groep gemeenten. De vorm is niet het belangrijkst. Het gaat erom dat de manier van ondersteuning aansluit bij de wensen van gemeenten. Ga dus in gesprek met de ambtenaren, stel vast wat zij nodig hebben en ga daarmee aan de slag.”

Met welke uitdagingen moeten andere provincies en gemeenten rekening houden, als ze een flexteam willen oprichten? Christiaan: “Het is niet even een plannetje schrijven. Je hebt er tijd en personeel voor nodig. Bij ons zijn er 17 bijeenkomsten en 50 vergaderingen geweest. Van reguliere projectvergaderingen tot informatieve sessies voor gemeentesecretarissen en wethouders en van schrijfsessies met ambtenaren tot overleg met HR-medewerkers en juristen. Iets meer dan 120 mensen leverden input.” 

In een open schrijfproces schreven gemeenten mee aan het uitvoeringsplan voor het flexteam. Zo konden gemeenten de ontwikkeling van het flexteam naar eigen behoeften bijsturen. “Dat is noodzakelijk voor een succesvolle toepassing. Neem de tijd voor de ontwikkeling van een flexteam of andere oplossing.”

De eerste 4 procesbegeleiders zijn gestart. De bedoeling is dat het team groeit tot tien mensen.  Het flexteam levert nu al expertise. “We hebben de vragen van gemeenten in kaart gebracht”, zegt Christiaan. “We weten nu welke projecten er zijn en in welke dorpen en wijken er ondersteuning nodig is. Ik hoop dat de nieuwe procesbegeleiders een vaste waarde worden binnen de warmtetransitie.”

Heeft het idee van een flexteam jou geïnspireerd en ben je benieuwd naar het uitvoeringsplan van Drenthe? Neem contact op met Christiaan Teule, c.teule@drenthe.nl. Of ga naar Uitvoeringsplan warmtetransitie.