Gemeente Amsterdam lanceert isolatieoffensief met NIP LAI-subsidie
De gemeente Amsterdam is gestart met een isolatieoffensief voor alle woningen, zowel huur als koop. Ze maken gebruik van de subsidie van het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) Lokale Aanpak Isolatie (LAI) om Verenigingen van Eigenaren (vve’s) te ondersteunen bij het verduurzamen van slecht geïsoleerde woningen.
Dit initiatief helpt bij het behalen van de klimaatdoelstelling van de gemeente om in 2030 60% CO2 te besparen ten opzichte van 1990. Tot 2030 moeten ongeveer 123.000 woningen in Amsterdam worden geïsoleerd. De gemeente biedt tot 2026 ondersteuning aan woningeigenaren om dit doel te bereiken. Laura den Ouden en Wouter Rijsman, beleidsadviseurs in het team Woningkwaliteit en Duurzaamheid, vertellen meer over deze aanpak.
Onderzoek en strategie voor klimaatrechtvaardigheid
Rijsman: 'Om te begrijpen waar de doelgroep voor de NIP LAI zich bevindt, heeft CE Delft in opdracht van gemeente Amsterdam het onderzoek Amsterdams Isolatieplan (AIP) uitgevoerd met verschillende databronnen. De resultaten van dit onderzoek zijn gebruikt bij het opstellen van het uitvoeringsplan voor het isolatieoffensief. Het uitgangspunt hierbij is ‘ongelijk investeren voor gelijke kansen’, waarmee we toewerken naar meer klimaatrechtvaardigheid in de energietransitie. We zetten extra middelen in om slecht geïsoleerde woningen in buurten te isoleren waar de bewoners dit het hardst nodig hebben.'
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de sociaal-maatschappelijke uitdagingen om te bepalen waar de gemeente zich op moet richten in de stad. Op basis van dit onderzoek zijn er 169 buurten gekozen voor een intensievere aanpak. In deze buurten staan ongeveer 92.500 woningen met een hoge warmtevraag. Veel van die woningen zijn slecht geïsoleerd.
De gemeente onderscheidt 5 doelgroepen en 8 thema’s in de uitvoering van de aanpak. Doelgroepen zijn bewoners in energiearmoede, vve’s, eigenaar-bewoners buiten vve’s, woningcorporaties, particuliere verhuurders en vastgoedprofessionals. Thema’s zijn woningkwaliteit, de warmtetransitie, verduurzaming van waardevolle panden, natuurinclusief isoleren (NVI), circulair en biobased isoleren, klimaatadaptatie en de relatie met het Rijk.
Fasegewijs ondersteuning voor vve’s
In het Amsterdamse Isolatieoffensief is veel aandacht voor vve’s. Dat is niet gek, want meer dan de helft van de woningen in Amsterdam behoort tot een VvE. Rijsman: “Voor vve’s die willen verduurzamen, bieden wij ondersteuning in 4 stappen: informatie, advies, planvorming en uitvoering. De gemeente informeert en stimuleert een groot deel van de stad om te verduurzamen en energiebesparende maatregelen te nemen. In onze communicatie benadrukken we wooncomfort, grip op energiekosten en financiële duidelijkheid voor bewoners.
Verduurzaming biedt ook de kans om achterstallig onderhoud aan te pakken en verbeteringen aan de woning te doen. We doen geen moreel beroep op bewoners; verduurzamen is hun eigen keuze en verantwoordelijkheid. De gemeente staat klaar om hen te ondersteunen.
Intensievere aanpak voor specifieke buurten
Voor de voorrangsbuurten is er een intensievere aanpak die zich richt op alle fasen van het verduurzamingsproces. De vve-aanpak van de gemeente helpt vve’s om zelf aan de slag te gaan met verduurzaming. Het is belangrijk dat vve’s zelf beslissingen nemen over het gebouw, waarbij alle eigenaren actief betrokken zijn. In haalbaarheidsonderzoeken worden verschillende scenario’s doorgerekend, variërend van ambitieuze pakketten tot minder ambitieuze opties. De vve kiest zelf welke aanpak het beste bij hen past.'
Subsidies voor isolatie- en ventilatiemaatregelen
Den Ouden: 'Vve’s die willen verduurzamen, kunnen hulp krijgen van de gemeente via de NIP LAI-middelen. Voor vve’s met slecht geïsoleerde woningen onder een WOZ-waarde van € 370.000 is er de gemeentelijke isolatiesubsidie vanuit de NIP LAI-middelen. Per appartement kunnen eigenaren € 2.500 ontvangen voor isolatie- en ventilatiemaatregelen. Ook verhuurders kunnen deze subsidie aanvragen, mits ze geen woningcorporatie zijn en ze een de-minimisverklaring ondertekenen. Een de-minimisverklaring is een verklaring waarin je aangeeft dat je in de afgelopen 3 belastingjaren niet meer dan € 200.000 aan subsidies hebt ontvangen. Deze verklaring toont aan dat de verstrekte steun geen staatssteun vormt en dus vrijgesteld is van aanmelding bij de Europese Commissie.
In vve’s zijn verschillende soorten eigenaren vertegenwoordigd. Samen moeten zij beslissen over het onderhoud en het isoleren van het gebouw. Met informatie en netwerkbijeenkomsten helpt de gemeente vve’s op weg, zodat ze zelf aan de slag kunnen. De intensieve aanpak richt zich op vve’s in de gekozen buurten. Het gaat om buurtgericht informeren, verduurzamingsadvies door een onafhankelijke adviseur, subsidiëren van planvorming en, voor een geselecteerde groep buurten, subsidiëren van uitvoering met geld uit het landelijke Volkshuisvestingsfonds. We helpen vve’s om zelf verduurzamingsplannen te maken en uit te voeren.
Voor specifieke buurten in Zuidoost en Nieuw-West biedt het Volkshuisvestingsfonds extra subsidie en wordt de vangnetregeling ingezet. De gemeente wil tot en met 2026 de helft van de woningen in vve’s in de gekozen buurten ondersteunen bij verduurzaming. Dit betreft ongeveer 500 vve’s met in totaal circa 28.000 woningen. Hiervoor reserveert de gemeente € 20,5 miljoen voor ondersteunende projecten en regelingen, en € 59 miljoen voor subsidies voor isolatiemaatregelen.'
Financiële uitdagingen en oplossingen voor vve’s
Ondanks deze bedragen blijft de betaalbaarheid van verduurzaming lastig voor vve’s. Rijsman: 'Niet alle vve’s hebben genoeg gespaard voor onderhoud en hebben achterstallig onderhoud. Een probleem bij de voorbereiding van een renovatie is dat er niet altijd genoeg geld is voor planvorming. Een ander probleem is dat sommige vve’s tegen hoge kosten aanlopen voor specifieke onderzoeken, juridisch onderzoek of extra kosten zoals asbestverwijdering. Om deze drempels weg te nemen, gaat de gemeente aanvullend op de landelijke SVVE-subsidie planvorming subsidiëren en werkt aan het verbeteren van financieringsmogelijkheden voor vve’s, zoals afgesproken met het Rijk en andere gemeenten.
Wij zouden als gemeente graag zien dat voor deze doelgroep meer financieringsmogelijkheden voor vve’s komen. Om dit te bereiken werken we met andere gemeenten en het Rijk samen en hebben we hiervoor onlangs een samenwerkingsverklaring getekend. Als gemeente streven we ernaar om meer financieringsmogelijkheden te bieden voor vve’s en werken we sinds 2016 aan het uitbreiden van de ondersteuning en dienstverlening aan vve’s om verduurzaming te stimuleren.'