Het collectorveld: voetballen op een innovatieve en duurzame warmtebron
Bij de herontwikkeling van sportpark Hoornseveld gebruikt de gemeente Zaanstad een collectorveld om onder andere het nieuwe zwembad van warmte te voorzien. Leidingen onder het veld zetten zonnestralen om in bruikbare duurzame warmte. Procesmanager Pim Wiersma is zeer optimistisch over de mogelijkheden. “Elke gemeente heeft kunstgrasvelden, dus ik denk dat je deze oplossing over heel Nederland kunt uitrollen.”
Een jaar geleden hoorde Pim Wiersma over de aanleg van een collectorveld in Zwolle. Hij dacht meteen dat zo’n veld iets zou kunnen zijn voor de herontwikkeling van het sportpark in zijn eigen gemeente. “We zochten nog een nieuwe duurzame warmtebron voor het bestaande warmtenet. En we moesten nog anderhalf kunstgrasveld nieuw aanleggen. Deze innovatieve en duurzame warmtebron was voor ons dus een win-wincombinatie.”
60 kilometer leidingen
Wiersma beschrijft het collectorveld als een omgekeerde vloerverwarming. “Onder het voetbalveld ligt ongeveer 60 kilometer aan leidingen, aangelegd door het specialistische bedrijf Finovi. Door die leidingen loopt een speciale vloeistof, glycol, die wordt opgewarmd door de zon. De leidingen transporteren de warmte naar de warmtepomp. Dat kan bijvoorbeeld een luchtwarmtepomp zijn of een systeem voor warmte-koudeopslag. De warmte van het collectorveld gebruiken we straks in elk geval voor het nieuwe zwembad. En mogelijk ook voor zo’n 100 woningen die Zaanstad in de buurt van het sportpark gaat bouwen.”
Goede businesscase
De totale kosten voor het project worden geschat op 3,5 miljoen euro. “Voor dat geld heb je 1,5 collectorveld, een warmtepomp en alle benodigde aansluitingen. Je hebt in totaal 30 tot 40 procent aan subsidies nodig voor een goede businesscase. Natuurlijk is dit geen eenvoudige opgave, want je moet iedereen mee zien te krijgen in het verhaal. Bestuur en gemeentelijke organisatie moeten zo’n project echt samen oppakken. Maar als je het goed uitlegt en een goede businesscase presenteert, dan kan het besluitvormingsproces vrij snel verlopen. In Zaanstad heeft het hele college van burgemeester en wethouders dit project in korte tijd omarmd. De leidingen liggen inmiddels onder het kunstgrasveld.”
Hoofdveld als warmtebron
In Eindhoven en Zwolle zijn ook al warmtenetten met collectorvelden, maar Zaanstad is de eerste gemeente die het hoofdveld van een voetbalvereniging als warmtebron gebruikt. De procesmanager: “Dat maakt dit project uniek, maar ook wat lastiger. Je moet namelijk de KNVB meekrijgen. Zij willen de garantie dat zo’n hoofdveld altijd bespeelbaar is, daar stelt de bond strenge eisen aan. Gelukkig hebben we goede gesprekken gehad in Zeist. Inmiddels ligt de installatie er en de club voetbalt daadwerkelijk op het veld. De vraag is nu welk type warmtepomp we gaan toepassen. En of we het systeem wel of niet op het bestaande warmtenet aansluiten. De vraag is ook: blijft Zaanstad eigenaar van het systeem? Of zetten we het op de markt, zodat een commerciële partij dit van ons over kan nemen? Die vragen moeten we de komende tijd nog beantwoorden.”
Honderden collectorvelden
Pim Wiersma is ervan overtuigd dat collectorvelden breed toepasbaar zijn als duurzame warmtebron. “Om te beginnen voor de clubs zelf. Ze hebben daarbij hulp nodig van de overheid, want zo’n investering is niet niks. Ik denk echt dat je dit breed kunt uitrollen over heel Nederland: overal liggen kunstgrasvelden. Dit is een ideaal systeem om aan een flink deel van de warmtevraag te voldoen. Je hebt alleen wel een warmtenet nodig dat draait op lage temperaturen. Over 20 jaar zouden er zomaar honderden collectorvelden in Nederland kunnen liggen. Ik heb zelf al gesprekken staan met de gemeenten Castricum en Leiden, dus aan mij zal het niet liggen, haha. Het gaat uiteindelijk om de toekomst van de aarde.”
Meer informatie
Meer weten over het project in Zaanstad? Stuur een mailtje naar p.wiersma@zaanstad.nl.
Congres Regionale Energie en Lokale Warmte
Het collectorveld van de gemeente Zaanstad was een van de tientallen praktijkvoorbeelden die op 13 november voorbij kwamen op het congres Regionale Energie en Lokale Warmte, georganiseerd door NP RES en NPLW. De komende tijd deelt NPLW met enige regelmaat waardevolle informatie uit dit zeer goed bezochte congres.