Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW logo
Helpdesk

Het collectorveld: voetballen op een innovatieve en duurzame warmtebron

21 november 2024

Bij de herontwikkeling van sportpark Hoornseveld gebruikt de gemeente Zaanstad een collectorveld om onder andere het nieuwe zwembad van warmte te voorzien. Leidingen onder het veld zetten zonnestralen om in bruikbare duurzame warmte. Procesmanager Pim Wiersma is zeer optimistisch over de mogelijkheden. “Elke gemeente heeft kunstgrasvelden, dus ik denk dat je deze oplossing over heel Nederland kunt uitrollen.”

Gemeente Zaanstad
Aantal inwoners gemeente 161.389

Een jaar geleden hoorde Pim Wiersma over de aanleg van een collectorveld in Zwolle. Hij dacht meteen dat zo’n veld iets zou kunnen zijn voor de herontwikkeling van het sportpark in zijn eigen gemeente. “We zochten nog een nieuwe duurzame warmtebron voor het bestaande warmtenet. En we moesten nog anderhalf kunstgrasveld nieuw aanleggen. Deze innovatieve en duurzame warmtebron was voor ons dus een win-wincombinatie.”

60 kilometer leidingen

Wiersma beschrijft het collectorveld als een omgekeerde vloerverwarming. “Onder het voetbalveld ligt ongeveer 60 kilometer aan leidingen, aangelegd door het specialistische bedrijf Finovi. Door die leidingen loopt een speciale vloeistof, glycol, die wordt opgewarmd door de zon. De leidingen transporteren de warmte naar de warmtepomp. Dat kan bijvoorbeeld een luchtwarmtepomp zijn of een systeem voor warmte-koudeopslag. De warmte van het collectorveld gebruiken we straks in elk geval voor het nieuwe zwembad. En mogelijk ook voor zo’n 100 woningen die Zaanstad in de buurt van het sportpark gaat bouwen.”

Pim Wiersma staat voor een scherm om uitleg te geven over het collectorveld.
Toelichting bij deze afbeelding
Pim Wiersma

Goede businesscase

De totale kosten voor het project worden geschat op 3,5 miljoen euro. “Voor dat geld heb je 1,5 collectorveld, een warmtepomp en alle benodigde aansluitingen. Je hebt in totaal 30 tot 40 procent aan subsidies nodig voor een goede businesscase. Natuurlijk is dit geen eenvoudige opgave, want je moet iedereen mee zien te krijgen in het verhaal. Bestuur en gemeentelijke organisatie moeten zo’n project echt samen oppakken. Maar als je het goed uitlegt en een goede businesscase presenteert, dan kan het besluitvormingsproces vrij snel verlopen. In Zaanstad heeft het hele college van burgemeester en wethouders dit project in korte tijd omarmd. De leidingen liggen inmiddels onder het kunstgrasveld.”

Hoofdveld als warmtebron

In Eindhoven en Zwolle zijn ook al warmtenetten met collectorvelden, maar Zaanstad is de eerste gemeente die het hoofdveld van een voetbalvereniging als warmtebron gebruikt. De procesmanager: “Dat maakt dit project uniek, maar ook wat lastiger. Je moet namelijk de KNVB meekrijgen. Zij willen de garantie dat zo’n hoofdveld altijd bespeelbaar is, daar stelt de bond strenge eisen aan. Gelukkig hebben we goede gesprekken gehad in Zeist. Inmiddels ligt de installatie er en de club voetbalt daadwerkelijk op het veld. De vraag is nu welk type warmtepomp we gaan toepassen. En of we het systeem wel of niet op het bestaande warmtenet aansluiten. De vraag is ook: blijft Zaanstad eigenaar van het systeem? Of zetten we het op de markt, zodat een commerciële partij dit van ons over kan nemen? Die vragen moeten we de komende tijd nog beantwoorden.”

Honderden collectorvelden

Pim Wiersma is ervan overtuigd dat collectorvelden breed toepasbaar zijn als duurzame warmtebron. “Om te beginnen voor de clubs zelf. Ze hebben daarbij hulp nodig van de overheid, want zo’n investering is niet niks. Ik denk echt dat je dit breed kunt uitrollen over heel Nederland: overal liggen kunstgrasvelden. Dit is een ideaal systeem om aan een flink deel van de warmtevraag te voldoen. Je hebt alleen wel een warmtenet nodig dat draait op lage temperaturen. Over 20 jaar zouden er zomaar honderden collectorvelden in Nederland kunnen liggen. Ik heb zelf al gesprekken staan met de gemeenten Castricum en Leiden, dus aan mij zal het niet liggen, haha. Het gaat uiteindelijk om de toekomst van de aarde.”

Meer informatie

Meer weten over het project in Zaanstad? Stuur een mailtje naar p.wiersma@zaanstad.nl.

Congres Regionale Energie en Lokale Warmte

Het collectorveld van de gemeente Zaanstad was een van de tientallen praktijkvoorbeelden die op 13 november voorbij kwamen op het congres Regionale Energie en Lokale Warmte, georganiseerd door NP RES en NPLW. De komende tijd deelt NPLW met enige regelmaat waardevolle informatie uit dit zeer goed bezochte congres.

Relevante praktijkvoorbeelden

Kerschoten met restwarmte uit effluent van het gas af

Kerschoten gaat bijna van het aardgas af. Hans Beckeringh, projectleider van Kerschoten Energieneutraal, en Theo van Es, adviseur Energietransitie bij de gemeente Apeldoorn, vertellen over hun plannen voor een middentemperatuur-warmtenet. "Dit is de eerste stap naar een duurzaam collectief warmtesysteem voorde stad Apeldoorn."

12-11-2024
Kerschoten met restwarmte uit effluent van het gas af
Nieuwkoop werkt samen met bewoners aan kleine warmtenetten

De gemeente Nieuwkoop werkt samen met bewoners in de zoektocht naar warmtealternatieven. Met deze bottom-up-aanpak kiest de plattelandsgemeente voor kleine zeerlagetemperatuurwarmtenetten (ZLT-netten). “De klankbordgroep met bewoners speelde een grote rol in het bedenken van het warmtealternatief”, vertelt Arie Roos, procesmanager energietransitie bij de gemeente.

29-10-2024
Nieuwkoop werkt samen met bewoners aan kleine warmtenetten
Súdwest-Fryslân leert van Denemarken over betaalbare warmtenetten

Súdwest-Fryslân is druk bezig met haar bronnenstrategie en wil een 100% gemeentelijk warmtebedrijf oprichten. Procesmanager Michiel de Wit van de gemeente Súdwest-Fryslân vertelt hoe hun project Confidence-subsidie ontving vanuit Denemarken. "Maak een groot plan en start klein."

15-10-2024
Súdwest-Fryslân leert van Denemarken over betaalbare warmtenetten
Bekijk alle praktijkvoorbeelden