Brecht van Hulten: In het Klimaatakkoord is afgesproken dat we in 2050 7,5 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af hebben. Dat is een enorme opgave, die stap voor stap, wijk voor wijk wordt uitgevoerd en waar iedereen mee te maken krijgt. Gemeenten hebben hierin een centrale rol. Zij bepalen per gebied wat de juiste aanpak is. Maar van bedrijven en burgers wordt ook veel verwacht. Wat betekent dit voor mensen met een smalle beurs? Welke mogelijkheden zijn er voor hen om hun huis te verduurzamen? En hoe zorg je dat de energierekening betaalbaar is? Welkom! Goed dat je luistert naar aflevering 5 van Expeditie Energie. Mijn naam is Brecht van Hulten en in deze aflevering hebben we het over energiearmoede. Wat is het, hoe ontstaat het en vooral hoe los je het op? Welke middelen zijn er beschikbaar voor mensen met een smalle beurs En wat is er nodig om hen mee te krijgen in die verduurzaming van hun huis? Hoe bereik je mensen die niet bij voorbaat vertrouwen hebben in instanties als de overheid en woningcorporaties? Het komend half uur ga ik hierover in gesprek met Margo Abba, senior adviseur bij de gemeente Almelo en Gwen Jansen, teammanager Energie, Mobiliteit en Klimaat bij Milieu Centraal. Hartelijk welkom allebei En voor we het gesprek beginnen laten we eerst even gaan luisteren naar Riane Kuzee Hoogeveen. Zij is van de Stichting Sterk uit Armoede en als ervaringsdeskundige weet zij wat energiearmoede betekent.

Riane Kuzee: Ja, er is helemaal geen energiearmoede, want er is genoeg energie voor iedereen. En de aandeelhouders? Die krijgen er heel veel winst uitgekeerd. En zolang dat zo is en mensen echt letterlijk in de kou zitten, spreek ik van energie, onrechtvaardigheid en energie ongelijkheid. TNO heeft onderzoek gedaan en blijkt dat mensen die eigenlijk in een niet goed verwarmd huis zitten heeft vaak ook schimmelig dat die later ziek worden en dan komt er een hoop ziektekosten bij. Dus de prijs wordt linksom dan wel rechtsom, die wordt hoe dan ook betaald. Ik vind het ook. Ja, ik vind het ook een maatschappelijk probleem. Ja, een huis kunnen verwarmen. En dan heb ik het niet eens over in de zomer je huis koel houden. Want je huis warm houden in de winter is naar mijn idee urgenter dan je huis koel houden in de zomer, want dat zijn andere kosten. Maar warmte heb je nodig in de winter in je huis. Dat is gewoon een basisbehoefte.

Brecht van Hulten: Ja, energiearmoede. Het is eigenlijk energie ongelijkheid, zegt Riana. En het raakt dus aan veel meer dan dat je alleen je energierekening niet kunt betalen he. Herken jij dit beeld, Gwen? Ja.

Gwen Jansen: Sommige mensen hebben al helemaal de verwarming niet meer aanstaan he. Dus ik was op bezoek bij Rita. Die durft niet eens meer te koken. Dus ja, wat krijg je dan ook ongezonder eten ze he. Dus zij wordt ongezond. Omdat ze het huis niet meer verwarmt wordt het huis vochtig en ontstaan er weer schimmels. Dus al die problemen die grijpen in elkaar.

Brecht van Hulten: Ja, en dan ga je ook niet ventileren want ook niet ventileren. Wordt het nog kouder als je al niet stookt.

Gwen Jansen: Ja en ook de mentale gezondheid gaat er aan onderdoor, want Rita durft de deur niet meer open te doen voor familieleden. Dus er ontstaat ook heel veel eenzaamheid. Schaamte?

Brecht van Hulten: Uhm ja en maar gewoon. Jullie hebben in Almelo daar allerlei plannen voor gemaakt en die vallen eigenlijk onder die bredere paraplu. Want jullie hebben met gemeente Almelo, Hengelo en Enschede de renovatie deal afgesproken. Als eerste in het land met minister De Jonge, waarin energiearmoede onder andere ook bestreden wordt. Wat? Wat houdt die deal precies in? Nou ja, het is inderdaad uh de gemeente.

Margo Abba: Hengelo, Enschede, Almelo en de corporaties in die drie uh steden die samen een deal hebben ondertekend met de minister om zeg maar de huur en koopwoningen tegelijktijdig te gaan aanpakken. Corporaties moeten natuurlijk de de lagere labels renoveren en vanuit de gemeente proberen wij dan de eigenaar bewoners die daartussen wonen te benaderen met de vraag om ook mee te doen met die renovatie.

Brecht van Hulten: OK, en dat gaat over renovatie verduurzamen. Dat is natuurlijk soms onderhoud is net wat anders. Hoe verhoudt dat zich tot elkaar?

Margo Abba: Het gaat bij de de BA. De woningen worden opge.

Brecht van Hulten: Opgepimpt, opgekalefaterd.

Margo Abba: En naar uh naar label B. Even uit mijn hoofd en nou ja, verduurzaamd en verbeterd.

Brecht van Hulten: Ja, ja, want die labels AVG moeten eruit hè? Ja, klopt. Ja. En jullie hebben dat uh, samen met de woningcorporaties gedaan. Die staan al voor die taak. Die hebben te maken met heel veel huurders. Ja, maar je zegt en de rest pakken wij op. Wat bedoel je dan precies?

Margo Abba: Nou, in het verleden zijn er uh door de corporaties heel veel huurwoningen verkocht aan de mensen die daar al wonen. En dat zijn dan natuurlijk nu de de eigenaar bewoners en zij kunnen heel vaak niet meedoen als de corporatie gaat verduurzamen. En ja, dat is minder efficiënt, want de aannemer kan niet meteen het hele rijtje doen. Maar er zitten een paar woningen tussen en het ziet er ook gewoon veel minder, veel minder mooi uit. Want dan heb je dus een rijtje met allemaal. Je kunt de zonnepanelen aan de buitenkant zien, of de de verbetering van het dak, maar je kunt dan precies zien waar de eigen. Waar de particulieren wonen, want die hebben niet mee kunnen doen.

Brecht van Hulten: En als gemeente zorgen jullie ervoor dat die groep ook benaderd wordt, een aanbod krijgt of hoe moet ik dat maar voor me zien?

Margo Abba: Wij hebben bouw adviseurs sinds een aantal jaren. We zijn meteen met een aanpak begonnen. Een aantal jaren terug in een wijk in Almelo waar heel veel energiearmoede speelt en wat we daar hebben gezien. En dat hebben we niet vanachter ons bureau bedacht. Maar we zijn echt met de eigenaren in gesprek gegaan van goh, wat heb je nou nodig om ook te gaan verduurzamen? Of wil je het überhaupt niet? En dan krijg je terug dat mensen best wel willen, maar dat ze gewoon door de bomen het bos niet zien. Het is heel ingewikkeld. Sommige mensen hebben moeite met lezen. Uh, sommigen hebben moeite met de Nederlandse taal. En wat wij daarop hebben bedacht is een ons zorgaanbod. Dus een bouw adviseur die dan bij jou aan de keukentafel komt om met jou in gesprek te gaan over de verduurzaming van je huis. En die maakt een verduurzaming plan. Maar die helpt ook met het zoeken naar leningen en subsidies en met het zoeken en beoordelen van offertes.

Brecht van Hulten: Dat is een hele service die jullie bieden. Kunnen we zo misschien nog wat dieper op ingaan, want dat is één van de oplossingen. Maar er is natuurlijk ook € 500 miljoen beschikbaar gesteld voor die energie. Fixers, coaches, hoe je het wilt noemen, witgoed regelingen Om dat allemaal te betalen hebben jullie drie trajecten voor naar die BA adviseurs, dus één van in Almelo? Ja, wat zijn die twee andere trajecten.

Margo Abba: Voor alle inwoners in Almelo. En dat is niet specifiek energiearmoede. Voor alle inwoners hebben wij energiecoaches die advies kunnen geven en ja, kunnen meedenken over hoe jij jouw woning het best kunt verduurzamen.

Brecht van Hulten: En dan de fixers.

Margo Abba: En de fixers. Die hebben wij voor de huurders. En dan zowel voor de sociale huur als voor particuliere huur. Want daar zie je soms ook hele schrijnende toestanden.

Brecht van Hulten: Ja ja, want uhm, hebben jullie daar ervaring mee? Ik ben die fixers, die gaan dus bij mensen langs om nou tochtstrips aan te brengen, ik noem maar wat. Helpt dat die groep waar we het net over hadden? De groep in energiearmoede?

Gwen Jansen: TNO heeft wel uitgewezen dat deze uh concrete mate van hulp dat dat zeker goed is. Uh ja, ook voor de gezondheid en ook voor uh de financiële kosten.

Brecht van Hulten: Ja en je zegt er zijn verschillende soorten en maten. Wat Wat bedoel je dan precies?

Gwen Jansen: Kijk, een uh gemeente kan kiezen. Uh die hebben destijds middelen gekregen vanuit de overheid om energiearmoede te bestrijden en dat willen gemeentes ook heel graag doen. En dat doen ze ook heel goed. Uh hè, Ze willen dat het liefst structureel doen. Maar die middelen waren deels beperkt beschikbaar, zeg maar, dus die moesten op. Nou, dat gecombineerd met het streven van gemeenten om zoveel mogelijk huizen te helpen, dan heb je natuurlijk een soort kwantitatieve doelstelling die op de loer ligt. En als je dan niet heel zorgvuldig kijkt van hé, bij zo'n bezoek, wat gebeurt daar dan? Ja, dan heb je wel heel veel huizen bereikt. Maar de vraag is hoe goed je ze hebt bereikt.

Brecht van Hulten: Heb jij daar voorbeelden van? Dat dat soms dus ook niet goed gaat? Ja, ik heb.

Gwen Jansen: Zelf persoonlijk ook heel veel bezoeken afgelegd zeg maar. En je merkt dat energie armoede staat niet op zich hè. Wat Rianne net ook aangaf als je bij iemand komt die op de grond ligt en en nog geen matras heeft om op te slapen en jij komt daar een douchekop brengen, ja, dan moet je je afvragen of dat nou zo sociaal is. En die douchekop, die gaat misschien op Marktplaats. Zorg maar eerst dat die persoon goed kan liggen. Het is ontzettend uniek dat iemand jou toelaat in zijn huis en dat is best heel bijzonder. En die kans die je dan krijgt, die moet je niet verkwanselen, dus dat is een vertrouwen. Die deur gaat open. Dus als je mensen dan goed helpt, dan kun je ook mensen daarna. Dan bouw je een band op en dan kan je ook voor de grotere energietransitie nog eens terugkomen. Want mensen weten hey, ik word echt geholpen. Er wordt echt naar mij gekeken. Ze hebben gezien dat ik het moeilijk heb. En kijk eens die fixer, die heeft ook mij geholpen aan iemand anders die mij kan helpen met een ander probleem. Dus ik denk dat het heel goed is als fixers ook door kunnen verwijzen of misschien zelf ook opgeleid zijn om te weten als ze bij deze doelgroep langsgaan wat ze tegen kunnen komen zodat.

Brecht van Hulten: Ze eigenlijk een veel bredere functie dan alleen de isolatie aanbrengen. Zien jullie dat ook? Een bredere functie voor fixers? Hebben zij die in Almelo bijvoorbeeld?

Margo Abba: Nou, de Fixer en ook de bouw adviseur die? Die hebben zelf geen sociale achtergrond, maar wij sturen ze wel op pad met de oren en de ogen open. En de fixer? Die kan bijvoorbeeld met schrijnende situaties. Die kan ze melden bij de bij de coördinator en we hebben de coördinator van het fixteam bewust gepositioneerd binnen het welzijnswerk, waar zij dus samenwerkt met opbouwwerkers die in wijken werken, maar waar zij ook hele nauwe banden heeft met een sociaal wijkteam.

Brecht van Hulten: Ja, want hoe gaat het dan? Want dat is natuurlijk ja, een fixer mag niet zomaar een naam en adres doorgeven aan de gemeente. En dat zijn toch meer. Zit je allemaal met die AVG privacywet?

Gwen Jansen: Ja, maar in de praktijk he. Een fixer kan ook op pad gaan met een formulier en als die een band heeft opgebouwd van goh, mag ik jouw gegevens doorgeven dat die persoon jou kan helpen? Dus er zijn in de praktijk best middelen dat je dat met toestemming van de bewoner kan doen. En het hoeft ook niet zo te zijn dat die fixer helemaal opgeleid en sociaal helemaal behept is. Je kan ook treintjes vormen, het koppel kansen dus inderdaad wat jullie ook doen. Dus zorgen dat daar in ieder geval meerdere bezoeken zijn door meerdere mensen, maar dat er wel een signaalfunctie is. Degene die als eerste achter die voordeur komt. Dus het kan ook andersom zijn dat iemand een een maatschappelijk werker of iemand die daar komt vanuit een andere invalshoek denkt hey, hier tocht het wel echt hier. Je moet eigenlijk een fixer naar toe, dan kan daar dus die koppel kansen. Volgens mij kunnen we die nog wel meer benutten.

Brecht van Hulten: Ja en jij zegt het is heel bijzonder als mensen je binnenlaten. Dat is natuurlijk inderdaad een grote groep. Daar hebben wij het nu over die echt wat anders aan z'n hoofd heeft dan het huis verduurzamen. Die bezig is met de eindjes aan elkaar knopen en die wantrouwig is tegenover overheidsinstanties of andere instanties. Dus het gaat om dat vertrouwen winnen. Hoe doe je dat?

Gwen Jansen: Ja, dat is uh, dat is erg lastig. Uhm. Ik heb heel veel gesprekken gevoerd van te voren toen ik dacht van hé, hoe kunnen we deze mensen goed helpen? Huurders in energiearmoede. En dat waren vooral eigenlijk alle organisaties die hulp boden. En ik zei waar gaat het nou mis? Want je ziet dat er heel veel hulp beschikbaar is, alleen het bereikt een hele grote groep niet. Dus waar gaat het nou mis? En zij gaven ook aan die dat wantrouwen. Los van de vaardigheden die er soms niet zijn. Eigenlijk, na al die gesprekken bleek dat je deze mensen het beste kunt bereiken via hun eigen vertrouwde kring. En vooral daar is het. Via de eigen cultuur kom je veel makkelijker binnen. Dat noemen wij de vertrouwde kring.

Brecht van Hulten: Ja, en waar denk je dan aan? Kun je een paar voorbeelden geven? Ja.

Gwen Jansen: Bij hun buurvrouw of bij hun kinderen. Of ze gaan naar de moskee of de kerk, of naar de sportschool. Daar gaan ze uit eigen vrije wil naar toe. Gebleken is dat deze vertrouwde kring heel graag deze mensen wil helpen. Want het zijn of hun leden of hun kerkgangers, die willen ze helpen, maar ze weten nog niet zo goed hoe.

Brecht van Hulten: Ja, en het is dus aan een gemeente om die mensen te bereiken. Dat is dus gewoon als gemeenteambtenaar langs de moskee gaan. Of hoe, hoe, hoe werkt dat?

Gwen Jansen: Wij zijn nu een uh als Milieu Centraal uh met hulp van uh BZK Binnenlandse Zaken een programma gestart vierjarig om die vertrouwde kring in kaart te brengen, ook lokaal, zodat we daarmee gemeenten ook kunnen helpen en niet alleen die vertrouwde kring in kaart brengen, maar ook die vertrouwde kring wat meer empoweren, dus in staat stellen om te helpen. Dus met trainingen en met communicatiemiddelen. En dan wel cultuur sensitief. Want als jij naar Jelle op de hoek gaat die in problemen zit en die is voetbalsupporter, da's een heel ander verhaal dan dat je bij een Somalische dame op bezoek gaat waar het een en al moraal is. De de de communicatie cultuur dus die daar moet het echt mondeling gaan. Dus wij gaan cultuur sensitieve communicatiemiddelen ontwikkelen en zorgen dat iedereen weet waar iedereen te vinden is. Dus bijvoorbeeld voor gemeentes hebben we kompassen en dan kunnen ze zien. Oké, bij ons zitten bijvoorbeeld veel Marokkaanse gezinnen, denken wij. Nou, dan zie je wat de vertrouwde kring is eigenlijk van die gemeenschap. Nou, dat kun je dan aanvinken op zo'n kompas. Echt letterlijk. En dan kun je kijken oké, welke communicatiemiddelen passen daar dan bij? En om te zorgen dat niet elke gemeente, elke instantie zelf weer het wiel hoeft uit te vinden door dat te gaan vertalen. Maar het zit m niet alleen in taal. Het zit m ook in ja, cultuur sensitief noem ik het dus. Uh uh, laten we zeggen de juiste huisinrichting, want anders zegt een Turkse vrouw nog van ja maar dat is uh Marokkaans. Dat uh is voor mij niet van toepassing. Uhm. En dat is ook de tips. Uh, meer cultuur sensitief maken. Ik kom uit de Antilliaanse cultuur. Wij douchen meerdere keren per dag het liefst. Ja, gaat tegen ons niet zeggen je moet 5 minuten douchen per dag. Dan zeggen we nou ben jij een viespeuk hè? Dus die tip resoneert dan niet. Maar als je zou zeggen goh, als je wat korter doucht, dan bespaar je dit. Ja, dat is een heel ander verhaal, maar het komt wel binnen dan. Dus dat betekent ook iets anders communiceren. Nou, dat gaat Milieu Centraal. Kant en klaar aanbieden. White label zodat gemeentes maar ook elke elke instantie die energie hulp wil bieden daar op dat gebruik van kan maken. Dus dan hoeven we niet allemaal opnieuw die middelen te ontwikkelen, het wiel uit te vinden.

Brecht van Hulten: Nee, ja, heel fijn dat jullie dat gratis beschikbaar stellen voor gemeenten. Jullie zijn dus in Almelo. Je vertelde het al met Bouw adviseurs aan de slag. Die mensen komen dus al achter de voordeur. Hoe krijgen jullie dat voor elkaar?

Margo Abba: Wij hebben dus in die domein over de stijgende wijkaanpak gekeken van goh, hoe kom je met die bewoners met die eigenaar bewoners in gesprek? En we zijn op een dag begonnen om aan te bellen. Een bouwadvies belt aan en die is op pad met een met een opbouwwerker. Ze heeft een bakfiets bij zich, koffie en thee. Dus mensen kunnen. Ja, je lokt ze eigenlijk ook naar buiten, naar die bakfiets waar ze ook buren ontmoeten. En zo zijn we heel voorzichtig begonnen met het verhaal van Goh, wil je je woning verduurzamen Voor die specifieke wijk hadden wij onze collega's van de energietransitie gevraagd geef ons voor deze wijk de middelen. Dan maken wij. Daar zorgen wij dat er pakketjes komen. want die mensen kunnen niet een bedrag van € 50 voorschieten. Die hebben die ruimte in hun budget niet. Wij bellen aan, bieden dat pakketje aan en gaan dan in gesprek.

Brecht van Hulten: En wat? Wat staat er dan in zo'n pakketje?

Margo Abba: Er zaten een paar led lampen in uh folie. Nou ja, we hadden drie soorten pakketten. Dat soort van zaken zaten erin.

Brecht van Hulten: Oké, dus dat is het. Het het laaghangend fruit, het kleine werk, daar begin je mee.

Margo Abba: Ja, dat.

Brecht van Hulten: Is Wat is dan de volgende stap?

Margo Abba: Nou, een volgende stap was dat wij zijn. Door het gesprek met de eigenaar bewoner realiseerden we ons van uh. Mensen willen best wel de aanname van ze willen niet verduurzamen. Die klopte niet. Ze willen best wel, ze weten niet hoe te beginnen.

Brecht van Hulten: En hebben misschien geen geld, dus ze hebben.

Margo Abba: Misschien geen geld. Dus wij zijn toen begonnen met een pilot voor vijf woningeigenaren met een bouw adviseur. We hadden ook als gemeente een lening geregeld met een gunstige rente waar mensen dus hun woning kunnen verduurzamen en verbeteren. Dus dat is een aanvulling op wat het warmte fondsen biedt. En uhm. Nou ja, we gingen op zoek naar die vijf mensen die dan zouden willen meedoen en dat werden er eigenlijk meteen zes. Dus vanaf dat moment was het gewoon uh, een pilot van zes. En dat is eigenlijk ook wel kenmerkend hoe wij die aanpak gewoon heel erg vanaf de grond hebben opgebouwd.

Brecht van Hulten: En nu is zes. Je bent bij zes mensen binnen geweest.

Margo Abba: Bij zes mensen binnen geweest. Nou inmiddels zijn we een paar jaar verder en ik heb de aantallen even nagekeken. We hebben inmiddels 536 aanvragen ontvangen van bouw adviseurs, dus nou ja, een paar zitten er nog in de pijplijn, maar er zijn al heel veel keukentafelgesprekken over de verduurzaming van de woning geweest.

Brecht van Hulten: Want dat is wat zo'n adviseur doet die uh. Als die eenmaal vertrouwen heeft, dan gaat ie binnen en wat wat, wat bespreekt hij dan of wat?

Margo Abba: Uh die uh loopt met uh de bewoner het huis uh door en die gaat dan kijken. Nou ja, wat er zou moeten gebeuren ja, om te zorgen dat dat het allemaal niet zo naar buiten vliegt qua warmte, wat het kost en wat het uh wat een terugverdientijd is.

Brecht van Hulten: Ja precies, want uiteindelijk wil de bewoner natuurlijk weten kan kan ik dit betalen, kan ik dit betalen?

Margo Abba: En En hij helpt ook mee. Welke subsidies zijn er? Hoe vraag je die aan Als het nodig is, dan helpt ie daar ook bij. Welke leningen zijn er mogelijk?

Brecht van Hulten: Het werkt. Werkt het zeggen? Ja, zo werkt het.

Margo Abba: Nou, wat wij zien is we hebben inmiddels zo'n 45 honderd keer aangebeld en wat wij zien is dat bij 10 tot 15% uh gaat de deur open en komt de bouw adviseur aan de aan de keukentafel. Vervolgens zien we wel dat 90% van die keukentafelgesprekken leidt tot maatregelen. En nou ja, wat ik heel mooi vind aan onze aanpak. Want ik ja, ik sla aan op het uh wat jij net zegt over de mensen met een migratieachtergrond. Wij hebben niet een specifieke aanpak naar verschillende achtergronden, maar doordat wij aanbellen komen we wel bij iedereen. En als ik terugkijk, want dat heb ik ook even gedaan na de aanmeldingen, na die 536 aanmeldingen, dan zie ik gewoon de hele wereld. Ik zie alle.

Brecht van Hulten: Achtergronden.

Margo Abba: Ja, ik zie naar een heel divers scala aan namen. Ook heel veel Nederlandse namen, maar ook heel veel namen met een andere herkomst.

Brecht van Hulten: Ja dus. Dus de truc is om inderdaad achter die voordeur te komen. Want ja, je zegt eigenlijk 90% gaat dan wel in zee, je kan.

Margo Abba: Wel wat doen en het t de het sleutelwoord is contact denk ik.

Brecht van Hulten: En waar die bouw adviseert, daar ben ik dan benieuwd naar. Na het verhaal van Gwen hè, dat je dat cultuur sensitief moet aanpakken. Hoe? Hoe zijn zij opgeleid en hoe hebben jullie die mensen gerekruteerd? Wat zijn dat voor mensen?

Margo Abba: Nou, het zijn gewoon bouwkundigen. Onze eerste pilot was wel met een bedrijf wat bekend is met stadsvernieuwing in ja in oude wijken. Daar hebben zij gewoon jaren gedaan. dus zij hebben gewoon heel veel mensenkennis en kennen ook heel veel achtergronden. En wat ik gewoon sterk vind en en dat is ook cultuur sensitief. Je belt aan en dat je vraagt zal ik m'n schoenen uitdoen als je denkt dat dat relevant is? Zie, dat is maar een heel klein dingetje. Maar als je op die manier aanbelt, dat doet het gewoon heel goed.

Brecht van Hulten: Ja, nou is er nog een traject de woningcorporaties. Die moeten natuurlijk. Nou, je noemde het al hè, al die labels uitfaseren. Hoe, Hoe doen die dat? Want die moeten al die huurders ook zover krijgen.

Margo Abba: Nou, die hebben ook uh sociale collega's die zich daar dan voor inzetten. En ze benaderen de. De huurders En 70% van de huurders. UH moet dan instemmen met de verbouwing en dan pas kunnen zij starten. Ja, en.

Brecht van Hulten: T is natuurlijk de vraag hoe krijg je dat zover? Hebben jullie daar ervaring mee? Uh, met hoe corporaties hiermee omgaan?

Gwen Jansen: Wij zitten ook met de gidsen aan tafel, de brancheorganisatie van de woningcorporaties. Want die willen ook heel graag en die hebben soms ook gewoon moeite met achter de voordeur komen of in ieder geval contacten leggen. Dus daar zijn we ook mee in gesprek om te kijken he, wat kunnen we samen doen zodat het nog makkelijker wordt? Ook daar weer die vertaalslag. Als je bij bepaalde culturen het hebt over energie besparen dan. Nou, dat resoneert niet. Maar als je zegt uh verspillen dan uh dan slaat het aan. Dus misschien moet het net een ander soort brief zijn, of net vanuit iemand anders of een filmpje in een andere taal. Dus daar zijn we en en eten en drinken. Wat jullie ook zeggen. We hebben gedaan met een kopje koffie of thee. Dat verbindt heel erg. Het. Je haakt aan op wat er al is. Er is heel veel energie om iedereen heen en die moeten we aanhaken.

Brecht van Hulten: Ja, maar goed, 15%. Het is een mooi begin, maar het moet natuurlijk naar veel meer. Dus wat zijn daar in Almelo plannen om te zorgen dat je die andere groep ook bereikt die nu nog niet open doet?

Margo Abba: Nou ja zeker, we zijn constant aan het kijken van naar hoe kunnen wij bij meer mensen achter de voordeur. We zijn van plan om op de weekmarkten te gaan staan bijvoorbeeld. Nou ja, er zijn verschillende wijken in Almelo. Die hebben allemaal hun eigen programma. Nou ja, wij willen daar dan ook gewoon staan met een kraampje.

Brecht van Hulten: Ja, en wat vertel je dan?

Margo Abba: Ja, hele simpele dingen van goh, met hoeveel wonen jullie in huis? Drink je thee? Heb je wel eens aan gedacht om een thermoskan naast je waterkoker te zetten zodat je hem niet twintig keer aandoet voor een heel klein beetje? Allemaal van dat hele, hele simpele. Ja, gedragsverandering. Eigen wilde, Ja, ja.

Brecht van Hulten: Zijn jullie daar ook? Zetten jullie daar ook op in met alle communicatiemiddelen die jullie ontwikkelen? Ja, het is erg belangrijk.

Gwen Jansen: Ben dus altijd bij communicatie om aan te sluiten bij de belevingswereld van degene die je aan wil spreken. Bijvoorbeeld Antillianen die verwarmen dat hele huis, ook al hebben ze drie kamers waar ze niet komen. Want dat ene neefje, dat kan zomaar langskomen. En vanuit de gastvrijheid verwarmen al die kamers, maar dat doet natuurlijk wel wat voor je energierekening. Maar als je dan zegt ja dan moet je niet doen, want dat kost te veel. Ja, en de gastvrijheid dan? En de status? Dus dan? Geef dan een alternatief en zeg dan bijvoorbeeld Nou, als je een infrarood paneel ophangt bij wijze van spreken. Of die kunnen wij verzorgen, want van een kale kip moeten we niet vergeten. Kun je niet plukken hè? Dus die mensen kunnen niks investeren hè? Vaak. Uhm. Maar dat dat een middel is waardoor je toch gastvrij kan zijn en je bespaart op je energierekening? Dan gaan de luikjes wel open.

Brecht van Hulten: Ja ja, maar je zegt net terecht. En dat is natuurlijk toch een vraag die steeds in je in mijn hoofd zit. En van een kale kip kun je niet plukken. Linksom of rechtsom moeten mensen investeringen doen. Dus hoe? Hoe los je dat dan op? Hoe kunnen mensen dat dan doen?

Gwen Jansen: Kunnen betalen? Die die kunnen niks betalen, die moeten we gewoon helpen en daar en dat moet dat. Dat is wat ik zo schrijnend vind. Daar is heel veel hulp voor. Die mensen, die worden die echt. In Nederland is dat wat dat betreft best goed verzorgd, maar t is zo jammer dat het ze niet bereikt of dat ze er geen gebruik van maken. Terwijl er zoveel energie zit bij de mensen die de energie hulp bieden om de mensen wel te bereiken. Als je toch net hoort van we willen iedereen helpen en de deur gaat maar een paar keer open, dat is gewoon jammer. Dus daar moeten we de energie stoppen.

Margo Abba: Ja, nou ja, en wij willen ook echt inzetten op mond op mond reclame van waar wij gaan binnenkort iedereen waar we al geweest zijn bellen en vragen van goh, hoe vond je de hulp die je hebt gehad? Wat welke maatregelen heb je gedaan? Maar ook van wie in jouw netwerk zou dit ook heel goed kunnen gebruiken en lichtte.

Brecht van Hulten: Je ze even in? Leg die in.

Margo Abba: Maar als je merkt dat die bijvoorbeeld. Dat komen wij tegen. Mensen hebben niet eens een DigiD. Hoe gaan ze zich aanmelden als jij dat gewoon weet van je, van je ouders of van je neef? Uh, helpt die daarmee zodat ze op die manier dan ook gewoon mee kunnen doen?

Brecht van Hulten: En als we nou hebben over die die grote groep huiseigenaren met een hele smalle beurs, ja, kan dat inderdaad kosteloos. Al die dingen die jullie nu voorstellen Of waar moeten mensen rekening mee houden met wat voor een uitgaven?

Margo Abba: Ja nou wat? Wat ik terug zie aan maatregelen die mensen willen treffen, dat is best veel.

Brecht van Hulten: Ja, waar moet ik dan aan denken?

Margo Abba: Ja, duizenden euro's?

Brecht van Hulten: Ja, Dan zit je weer met van een kale kip.

Margo Abba: Plukken kan je niet. Nou ja, wat wij ook wij hebben uh. Binnenkort hebben wij een voucher vanuit het Nationale isolatie programma van € 1.750. Die, nou ja, die geven we mee aan de bouw adviseur om aan te bieden en dan kunnen huiseigenaren of ze doen het zelf of ze maken gebruik van ons zorgaanbod of uh. Er is nog een derde variant, maar dan hebben ze in ieder geval die 1750.

Brecht van Hulten: Uh die krijgen ze gewoon, die.

Margo Abba: Krijgen ze dan gewoon. Nou en die kun je stapelen met uh met isde uh subsidies. Ja begeleid.

Gwen Jansen: Jullie. Begeleiden jullie hun daar ook wel bij? Ja, want als je alleen maar dat geld geeft dan weet je ook niet of ze d'rmee om kunnen gaan.

Margo Abba: Nee, maar dat geld krijgen ze ook niet. Uh, als ze voor een ontzorgvariant kiezen dan komt er een aannemer die het gaat uitvoeren en die aannemer wordt door ons betaald. Als je voor de doe-het-zelf-varianten kiezen, nou ja dan, dan is daar ook een bepaalde route voor afgesproken. En wij hebben de bouw adviseur die natuurlijk aan tafel zit en die helpt bij het zoeken van een van een offerte. Maar als iemand zich er echt niet mee redt, nou dan kan die ook gewoon toezicht houden op het moment van uitvoering.

Brecht van Hulten: Ja, en dan is er nog juist bedoeld ook voor deze kwetsbare groep, dat warmte fonds waar je het tegen 0% tien jaar lang aflossingsvrij kan lenen. Wat super goed bedacht is natuurlijk en aantrekkelijk is. Maar ik kan me voorstellen als je al schulden hebt of dat je ook niet gaat lenen. Hoe? Hoe hoe is de reactie op dat warmtepomp?

Margo Abba: Nou, wij komen mensen tegen. Nou en daar hebben we. Meerdere keren zijn we aan tafel geweest om uit te leggen ja hoe hun tochtige woning, hoe ze dat toch zouden kunnen verbeteren en dan uh gewoon ook meer wooncomfort zouden kunnen hebben. Maar mensen durven gewoon echt niet te lenen. Ze hebben ooit in een schuldsanering gezeten. Nou ja, en als ze daar nou nog in zitten, dan kunnen ze geen nieuwe lening afsluiten want dan dan vliegen ze daar uit. Maar ook vanuit die ervaring van ik heb schulden gehad, ik ga nooit meer iets lenen. Ja, die groep is er. Maar ik moet ook eerlijk zeggen als mensen echt niet willen, gaan wij dan niet eindeloos op aantrekken? Wij zetten vooral in op mensen waar een beetje beweging in zit en proberen om zo ook een andere groep die wat moeilijker in beweging te krijgen is om die mee te krijgen. Ja.

Brecht van Hulten: Ja. En dan zijn er nog allerlei andere initiatieven. We noemen het Warmtefonds, maar je hebt ook nog energie samen De energie bank energie toeslag natuurlijk prijs plafond. Uhm ja is het genoeg of of liggen? Zien jullie nog kansen?

Gwen Jansen: Qua energie hulp denk ik dat er heel veel is. Het is nu zaak om het goed op elkaar af te stemmen en ja beter over te brengen op de juiste manier zeg maar.

Brecht van Hulten: Waar hopen jullie binnen nu en een jaar te staan in Almelo als het gaat om het bestrijden van energiearmoede.

Margo Abba: Nou, dat wij meer mensen hebben kunnen helpen. En nou één van mijn grote wensen is ook dat landelijke subsidie en leen mogelijkheden. Dat die ook makkelijker te ontsluiten zijn. Dat het niet zo ingewikkeld is. En als je je een keer heb gemeld dat je dat nou dat dan bekend is wat jij kunt lenen en welke s van welke subsidies je gebruik kunt zien.

Brecht van Hulten: Het liefst bij één loket. We hadden het in een eerdere podcast over energie spaghetti. Het moet op z'n minst lasagne worden. Ja, ja, ja. Het gaat dus vooral over het vertrouwen winnen. En ik zou zeggen ik kijk even naar jou. Ik ben al die middelen die jullie, die die routekaarten, het kompas, alle communicatiemiddelen die jullie ontwikkelen gooi je bij alles uh gemeentes over de schutting. Hebben jullie. Daar wordt het verspreid. Allemaal samen. Want dat is natuurlijk super waardevol.

Gwen Jansen: Als het gaat om hulp voor gemeenten om energiearmoede te bestrijden, dan kunnen gemeenten terecht bij NPO twee als het gaat om ondersteuning qua communicatiemiddelen richting echt de doelgroep zelf, dan kunnen ze bij Milieu Centraal terecht bij Milieu Centraal panel energiehulpnetwerk en daar kunnen ze gebruik maken van alle communicatiemiddelen die wij de komende tijd gaan ontwikkelen. Wij vragen daar niks voor terug, maar wat we wel vragen is echt inzet. Dus ook laten weten aan ons van goh wat zijn jullie ervaringen zodat we continu via een lerende aanpak alles verder door kunnen ontwikkelen. Dat, dat is het enige wat we terugvragen en iedereen is van harte welkom. Op dit moment hebben 200 gemeentes hebben aangegeven: he, dit zou ons heel erg helpen, want je moet je voorstellen, een kleine gemeente die wil heel graag maar dan moet de ambtenaar daar liggen. Zoveel opgaves. Ga er maar aan staan om dan nog elke doelgroep cultuur specifiek te bereiken. Dat is lastig, dus dan is het fijn volgens mij als je een beetje geholpen wordt. En ook zou het fijn zijn als ze dan zien he. Dit is een voorbeeld van een route zoals bij jullie dat werkt dat ze dat ook heel snel kunnen zien.

Brecht van Hulten: Uh ja nou 200 gemeenten, nog 142 te gaan, dan heb je ze allemaal, maar de bal is in ieder geval aan het rollen. Ja, ik dank jullie voor het gesprek, Gwen Jansen Margo Abba en dit was alweer aflevering 5 van de podcastserie Expeditie Energie, waarin we kennis en informatie delen over wat we gezamenlijk moeten doen om de doelen van het Klimaatakkoord te halen. Dit keer spraken we dus over energiearmoede. Wat is het? En hoe kun je als gemeente of organisatie bijdragen aan preventie en vooral ook aan oplossingen daarvan? En we hebben er gelukkig een heleboel van gehoord. Volgende keer gaan we het hebben over het verduurzamen van utiliteitsgebouwen. Wil je meer weten? Kijk dan op Nplw.nl of Energiehulpnetwerk.nl. En alle afleveringen van Expeditie Energie vind je via Spotify of Apple Podcasts. Dank voor het luisteren en graag tot de volgende keer!