Governance-modellen
In de toekomst krijgen veel gebouwen een aansluiting op een warmtenet. Om een warmtenet aan te leggen, warmte te produceren en gebouwen te voorzien van warmte, is een warmtebedrijf nodig.
Met het oog op de aankomende Wet collectieve warmte (Wcw) verandert er veel voor de organisatie van een warmtenet. Zo dient een warmtebedrijf voor meer dan 50% in publieke handen te zijn. Er zijn verschillende manieren om zo’n organisatiemodel in te richten. Hieronder bespreken we 5 modellen en de koppeling met de Wcw: regionaal warmtebedrijf, coöperatieve warmtenetten, 100% gemeentelijk warmtebedrijf, 100% publiek warmtebedrijf met verschillende aandeelhouders en publiek-privaat warmtebedrijf.
Het regionaal warmtebedrijf
Als publieke partner werkt een regionaal warmtebedrijf samen met gemeenten en mogelijk provincies aan het ontwikkelen, realiseren en exploiteren van collectieve warmtenetten. Een regionaal warmtebedrijf biedt gemeenten kennis, kunde, capaciteit en kapitaal. Door als gemeente samen te werken met een regionaal warmtebedrijf verlaag je het ontwikkelrisico van lokale warmtenetprojecten en borg je de publieke belangen.
Organisatiemodellen voor coöperatieve warmtenetten
Coöperatieve warmtenetten hebben een organisatie waar een warmtegemeenschap onderdeel van uitmaakt. De Wcw geeft warmtegemeenschappen de mogelijkheid om deel te nemen in een warmtebedrijf. Eindgebruikers krijgen zo meer zeggenschap en eigendom. Daarnaast geldt dat er sprake moet zijn van vrijwillige en open deelname voor iedereen die deel wil nemen en er mag geen winstoogmerk zijn.
- Voorbeeld: Gooise Meren | Warmtenet Muiderberg
- Voorbeeld: Joint venture tussen bewonerscoöperatie en de gemeente Wageningen
- Webinar: Organisatiemodellen voor coöperatieve warmtenetten
Een 100% gemeentelijk warmtebedrijf
Bij een 100% gemeentelijke warmtebedrijf is de gemeente zelf integraal verantwoordelijk voor de bron, distributie en levering van collectieve warmte. Omdat je alleen eigenaar bent, loop je meer risico, maar krijg je ook de volledige zeggenschap.
- Voorbeeld: Purmerend door flexibele aanpak voorop in aardgasvrije wijken
- Voorbeeld: Lokaal energiebedrijf Duurzame Energie Veenendaal-Oost | Devo Veenendaal
- Voorbeeld: Het publieke warmtebedrijf WarmteStad van de gemeente Groningen en het Waterbedrijf Groningen | WarmteStad
- Webinar: 100% gemeentelijk warmtebedrijf
Een 100% publiek warmtebedrijf met verschillende aandeelhouders
Een publiek warmtebedrijf kan je ook samen met ander gemeenten vormgeven. In dit geval een 100% publiek warmtebedrijf waarin meerdere aandeelhouders actief zijn (minstens 2). Dit kunnen gemeenten zijn, maar ook andere publieke partijen. De gemeente krijgt in de Wcw een cruciale rol bij het toewijzen van warmtekavels en het aanwijzen of oprichten van een warmtebedrijf.
Publiek-privaat warmtebedrijf
Met de Wcw komt de mogelijkheid om een warmte joint-venture op te richten waarbij de publieke partij een meerderheid in zeggenschap heeft. Dit organisatiemodel op basis van de Wcw bestaat nog niet, publiek-private samenwerking wel.
Bij het organiseren van een publiek-privaat warmtebedrijf dien je te letten op een goede combinatie van formeel en informeel samenwerken, een duidelijke taak- en rolverdeling, en op de belangrijke functie van de Raad van Commissarissen. Financieel gezien moet het warmtebedrijf gezond blijven. De gemeente wil de tarieven zo laag mogelijk houden terwijl het warmtebedrijf rendement moet maken, en je hebt grootverbruikers nodig voor een rendabel warmtebedrijf. Het belang van de bewoners borg je doordat je samen optrekt als partners richting bewoners in de verschillende fases van ontwikkeling, realisatie en exploitatie.
- Voorbeeld publiek-private samenwerking: Amsterdam Westpoort Warmte | Westpoort Warmte
- Webinar: Publiek-privaat warmtebedrijf
Meer informatie
- Lees het E-magazine: Een reis door Nederland langs warmtebedrijven
- Bekijk het webinar over Organisatiemodellen en samenwerken onder de Wcw