In veel gemeenten bestaan al energie-gerelateerde bewonersinitiatieven. Bijvoorbeeld bewoners die samen werken aan het verduurzamen van hun huizen. Zij zetten vaak relatief gemakkelijk de stap naar aardgasvrij. Daardoor kunnen zij bijdragen aan draagvlak in de wijk, omdat bewoners doorgaans open staan voor de boodschap van medebewoners.
Actieve en open houding
Neem een actieve en uitnodigende houding aan richting bewonersinitiatieven. Neem zelf het initiatief tot contact met bewonersinitiatieven en onderhoud dat contact. Organiseer daarvoor capaciteit, budget en kennis bij de gemeente. Beschouw bewonersinitiatieven als partners, ook als zij komen met plannen en ideeën die - nu nog - niet passen in de gemeentelijke plannen. Werk vanuit ‘ja, tenzij’, en wees daarbij altijd open en transparant over de gemeentelijke belangen, wensen en drijfveren.
Diversiteit en eigenaarschap
Initiatieven ontstaan lokaal en hebben dus ook een lokale kleur. De diversiteit aan bewonersinitiatieven draagt bij aan een brede kennisbasis en brede betrokkenheid in de samenleving. Omarm de diversiteit en het DNA van de wijk waar het initiatief is ontstaan. Probeer het initiatief niet in een keurslijf te krijgen. Laat het eigenaarschap bij de bewoners, zodat zij kunnen werken vanuit hun eigen motivatie en energie. Werk daarbij zoveel mogelijk vanuit gelijkwaardigheid. Ondersteun het initiatief, maar neemt het niet over.
Ruimte om te groeien
Geef bewonersinitiatieven tijd en ruimte om zich te ontwikkelen en te professionaliseren. En om fouten te maken. Ze verdienen een eerlijke kans om een goede samenwerking te ontwikkelen met alle partijen en een gelijkwaardige partner te worden in het toewerken naar aardgasvrij. Faciliteer hun opgroeirecht. Ga vroegtijdig in gesprek met een bewonersinitiatief. Leer elkaar eerst kennen. Informeer naar hun ideeën en plannen. Verdiep je in hun perspectief. Schets pas daarna het proces en de mogelijkheden rond aardgasvrij. In vervolggesprekken kun je de verwachtingen, acties en rollen samen verder bespreken en explicieter maken, zodat er een gedeeld beeld van de samenwerking ontstaat.
Afspraken maken
Effectief samenwerken aan aardgasvrij vraagt om heldere afspraken tussen bewonersinitiatieven en gemeenten. De ervaring leert dat expliciet maken van de afspraken in een samenwerkingsovereenkomst loont. Bij de start gaat het vaak om een document met daarin de gedeelde urgentie, het gezamenlijk doel en afspraken over de rollen en overleg. Deze afspraken kunnen tussentijds worden bijgesteld, en ook worden gekoppeld aan het uitvoeringsplan. Door de samenwerking periodiek te evalueren en de overeenkomst waar nodig bij te stellen, houd je samen zicht op de voortgang en de lessen en ontwikkel je een sterke relatie.
Bewonersinitiatieven op andere terreinen
Vaak zijn er in de wijk ook bewonersinitiatieven op andere onderwerpen dan energie. Bijvoorbeeld buurtcoöperaties rond ouderenzorg of armoedebeleid. Zij kunnen je helpen aan beter zicht op wat er omgaat in de wijk. En soms willen zij ook actief worden op het thema aardgasvrij. Voor het meekoppelen van belangen kunnen deze initiatieven erg waardevol zijn.
Right to challenge
Het uitdaagrecht - ook wel Right to Challenge - is een krachtig instrument waarmee een gemeente echt ruimte kan maken voor inwoners die willen werken aan een betere samenleving. Elke gemeente kan zelf kiezen óf en onder welke voorwaarden zij het uitdaagrecht invoert.
Meer informatie
Er zijn verschillende organisaties die bewonersinitiatieven steunen en handige informatie en hulpmiddelen bieden voor het samenwerken met bewonersinitiatieven in de energietransitie:
Vragen?
Heb je meer vragen over samenwerken met bewonersinitiatieven? Neem dan contact op met onze
helpdesk. Een van onze adviseurs helpt je graag verder.