Kleurrijke foto’s van mooie en minder mooie gemeentehuizen stromen binnen in onze NPLW-appgroep. De accounthouders zijn weer het land in en bezoeken voor 1 april a.s. ruim 100 gemeenten. We praten met beleidsmedewerkers duurzaamheid om te horen waar de gemeente staat in de lokale warmtetransitie en hoe we jullie kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld bij het oppakken van de gemeentelijke regierol.

Ook praten we met de nieuwe regio-coördinatoren warmte over het organiseren van in totaal 30 regionale bestuurlijke doe-ateliers. En tot slot bezoeken we de 66 proeftuinen aardgasvrije wijken om te horen wat er speelt en wat jullie hebben geleerd. Zo hebben we voor de zomer een behoorlijk goed beeld van wat er in de uitvoering van de lokale warmtetransitie speelt, waar gemeenten tegen aan lopen en welke ondersteuningsbehoefte er is.

‘We leggen de basis voor versnelling en opschaling’ 

Daarnaast werkt NPLW nauw samen met onze maatschappelijke en commerciële collega’s. Het gaat dan over het realiseren van een collectieve aanpak voor energiebesparing en isolatie bij huiseigenaren met een kleine portemonnee, de ontwikkeling van warmtenetten en het stimuleren van collectief aanbod van (individuele) warmtepompen. Samen zorgen we ervoor dat het aanbod voor gemeenten op elkaar wordt afgestemd, dat we goed kunnen inspelen op de behoefte en we zoveel mogelijk uniforme data, terminologie en basisproducten hanteren. Zo zetten we de schaarse overheidsmiddelen zo efficiënt mogelijk in en leggen we de basis voor versnelling en opschaling.

‘Het aardgasvrije aanbod moet tot stand komen in een transparant en zorgvuldig proces’ 

Maar waar het uiteindelijk om draait is dat álle inwoners van een gemeente – dat zijn ook jij en ik – mee willen doen aan het aardgasvrij maken van het gebouw waarin je woont of werkt. Mensen verwachten richting van de gemeente én ze willen betrokken worden bij de gemaakte keuzes. Daarnaast merken we ook dat er nog best veel mensen twijfelen aan nut of noodzaak om hun woning aardgasvrij te maken en daartoe nu concrete stappen te zetten. Gas lijkt immers momenteel redelijk betaalbaar en voorlopig nog beschikbaar. En uit de media komt een beeld naar voren dat aardgasvrij worden vaak gepaard gaat met langjarige trajecten vol financiële onzekerheden. Daar zit niemand op te wachten.

Daarnaast zijn er inwoners die zeer betrokken zijn, haast hebben in het aardgasvrij maken van hun woning en willen meedenken en meebeslissen. Deze koplopers zorgen voor de benodigde beweging en moet je koesteren. Maar om het proces in tijd en kosten te begrenzen moet je op voorhand wel helder zijn in het managen van verwachtingen. Uiteindelijk wacht de overgrote meerderheid van de inwoners op een verduurzamingsaanbod van de gemeente. Zij willen best meewerken, maar het aanbod moet wel tot stand komen in een transparant en zorgvuldig proces, betrouwbare warmte leveren en op korte- én lange termijn betaalbaar zijn. De informatie die over warmtenetten in de media rondgaat, voldoet vaak nog niet aan dat beeld en heeft daardoor vaak nog weinig draagvlak.

Nu we voor gemeenten en de gemeenteraad het verhaal van de lokale warmtetransitie helder verwoord hebben geven lokale bestuurders aan dat het hoog tijd wordt dat er ook een eenduidig, eerlijk én stimulerend verhaal komt voor de inwoners van de gemeenten. Dat is nog een ware kunst, want het verhaal is best ingewikkeld. Het gaat immers over het kunnen leveren van de basisbehoefte van iedere inwoner, het hebben van een goede energievoorziening.

En dat is niet langer vanzelfsprekend. Je hebt maar één keer een wat langere stroomstoring of kapotte Cv-ketel nodig en je beseft hoezeer je hiervan afhankelijk bent. Laatst nog bij mij thuis. Even vond ik het nog wel knus die stroomstoring, want de avond bestond daarmee uit een boterham met kaas eten, kaarsen aan in huis en een goed gesprek want geen tv. Maar toen de telefoons en accu’s leeg waren, de elektrische auto niet opgeladen kon worden, de was niet kon draaien en het echt koud werd in huis, toen was de lol er snel vanaf. Meer dan ooit merkte ik hoe afhankelijk we zijn van elektriciteit. Om te voorkomen dat we in het donker komen te zitten moeten we licht creëren.

‘We moeten iedereen overtuigen van nut en noodzaak van de energietransitie’ 

Ik ben ervan overtuigd dat voor een goede energievoorziening voor iedereen in de toekomst we moeten doorpakken op de lokale warmtetransitie en we op de juiste manier aardgasvrij moeten worden. Dat betekent alle gebouwen isoleren waardoor we minder energie gebruiken, warmtenetten aanleggen waar het kan en voor zover deze de laagst maatschappelijke kosten hebben en individuele warmtepompen installeren waar warmtenetten niet kunnen. Maar dat voor elkaar krijgen lukt alleen als we samen de handen in een slaan en iedere gebouweigenaar- en gebruiker ook kunnen overtuigen van nut en noodzaak van de energietransitie. Een mooie opgave om hier de komende tijd samen mee aan de slag te gaan!